Bij De Springplank in Zutphen, een basisschool voor speciaal onderwijs in een prachtig nieuwbouwgebouw, krijgt het extra Decemberbudget een creatieve invulling. Mattias van Os, sportdocent én coördinator schoolmaaltijden, vertelt hoe ze voor het tweede jaar op rij kerstpakketten meegeven aan leerlingen voor de start van de vakantie.
“Onze leerlingen zijn deze week druk met het versieren van hun eigen kerstdoos,” vertelt Mattias. Elke klas krijgt een witte, lege doos die door de leerlingen wordt omgetoverd tot een feestelijke verpakking. “Sommige leerkrachten kiezen voor verf, anderen werken met glitters en losse snippers. Het is mooi om te zien hoe trots de leerlingen zijn op het resultaat.” Volgende week komt het eten voor in het pakket binnen en dan begint het echte werk: het vullen van de dozen. “We maken er een project van. De kinderen lopen langs verschillende tafels en mogen van elk product één stuk kiezen om in hun doos te stoppen. Het vullen duurt een paar dagen, en vlak voor de kerstvakantie nemen de leerlingen hun zelfgemaakte pakketten mee naar huis.”
De dozen worden gevuld met een combinatie van gezonde en feestelijke producten. “We stoppen er van alles in: tomatensoep, pasta en zonnebloemolie. Maar omdat het kerst is ook wat lekkers zoals popcorn en chocolademelk – voor ieder wat wils,” zegt Mattias. Daarnaast maken ze een link naar de kooklessen van afgelopen week, waarbij de conciërge (en tevens kookdocent) appelbeignets maakte met de leerlingen. “Dit complete recept inclusief de benodigde ingrediënten zitten ook in het pakket en kunnen de leerlingen thuis namaken.”
Het voedselprogramma op de Springplank is divers. “Om de week hebben alle klassen kookles,” vertelt Mattias. “We maken van alles: van soep tot kip-pesto salade, en rondom feestdagen zoals Sinterklaas bakken we pepernoten. Het is een mix van gezond en feestelijk, zodat er voor iedereen iets leuks tussen zit.” Volgens Mattias bieden kooklessen en voedselprojecten meer dan alleen praktische vaardigheden. “De kinderen leren samenwerken, plannen, en vooral trots zijn op wat ze zelf maken.”
De focus op gezonde voeding is een belangrijk thema op De Springplank. “Elke week levert een groenteboer vers fruit, zoals appels, peren of druiven. Als er iets overblijft, verwerken we dat in kooklessen. Mattias benadrukt dat ze voortdurend zoeken naar manieren om gezonde voeding ook buiten schooltijd bij de kinderen thuis te krijgen, zónder dat het veel werk kost. “We denken na over structurele oplossingen, zoals maandelijkse goodybags met groenten en fruit voor thuis. Deze verse producten zijn nu eenmaal best duur.”
“Het lijkt misschien veel werk, maar met de juiste partners is het organiseren van de schoolmaaltijden heel laagdrempelig”, vertelt Mattias. “Laat je niet afschrikken door de organisatie. Je kunt zaken uit handen geven als je met leveranciers werkt. Onderwijstijd is kostbaar, maar op de manier zoals wij het doen is het heel laagdrempelig.”
De Prins Willem Alexanderschool in Den Haag heeft een creatieve invulling gegeven aan het schoolmaaltijdenbudget. Twee initiatieven springen eruit: de JEF-kast, een weggeefkast voor gezinnen, en het project ‘Volle Buikjes’, waarbij kinderen vijf keer per jaar een doos vol boodschappen mee naar huis krijgen.
Scholen die maaltijden aanbieden, krijgen in december een extra hoog budget. Dit biedt ruimte voor extra's, zoals een kerstdiner of kerstpakketten. Bij VSO de Monoliet in Leeuwarden koos men voor het laatste. Coördinator Klaas Nieuwhof vertelt enthousiast: “We wilden iets doen dat niet alleen alle leerlingen ten goede komt, maar hen ook actief betrekt.” Het idee ontstond tijdens een brainstormsessie met de werkgroep waar Klaas en zijn collega’s die de schoolmaaltijden organiseren inzitten. “We bespraken hoe we deze decemberactie konden koppelen aan een interne stage,” vertelt Klaas. De Monoliet beschikt over een loods waarin een veilige werkomgeving kan worden gesimuleerd. "Dit biedt onze leerlingen een leerzame plek om praktische vaardigheden te ontwikkelen met als doel om uiteindelijk zelfstandig externe stages te kunnen lopen."
Donderdagochtend 7.30 uur: het vierkoppige team van het Mediacollege zet de ontbijtkraam voor de leerlingen klaar. De kraam is eigenhandig gemaakt door Ed, de conciërge. Elke ochtend staan ze hier samen het ontbijt voor te bereiden; de directeur, de zorgcoördinator, de roosterplanner en de conciërge.
Belle de Jong, leerling van het Pleysiercollege Den Haag, heeft namens 350.000 medeleerlingen een groot ‘bedankbord’ overhandigd aan Tweede Kamerleden. Mede dankzij hun inzet blijft het Programma Schoolmaaltijden namelijk bestaan.
Nu de Miljoenennota op Prinsjesdag is gepresenteerd weten we het zeker: de schoolmaaltijden gaan door! In de begroting is structureel 135 miljoen euro opgenomen voor schoolmaaltijden. “Dit is supergoed nieuws voor die 350.000 kinderen voor wie schoolmaaltijden het verschil maken tussen wel of niet met honger in de klas zitten”, zegt Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds dat het Programma Schoolmaaltijden samen met het Nederlandse Rode Kruis uitvoert. “Schoolmaaltijden dragen bij aan het vergroten van kansengelijkheid, het verminderen van (kinder)armoede en het bevorderen van een gezonde leefstijl onder kinderen. Gelukkig ziet de politiek dit ook in.”
Een mozaïek van kindertekeningen die samen een bord met eten vormen, siert vandaag de achterkant van het Algemeen Dagblad. In de paginagrote advertentie roepen 350.000 kinderen de politiek op om door te gaan met schoolmaaltijden. De tijd dringt om te voorkomen dat kinderen straks met honger in de klas zitten. Hoewel de meeste scholen weer zijn begonnen en het regeerprogramma bijna gepresenteerd wordt, is het nog steeds onduidelijk of het Programma Schoolmaaltijden na december 2024 wordt voortgezet. Leerlingen, ouders en leerkrachten maken zich grote zorgen en deden dan ook massaal mee aan een door het Jeugdeducatiefonds geïnitieerde tekeningenactie.
