De Prins Willem Alexanderschool in Den Haag heeft een creatieve invulling gegeven aan het schoolmaaltijdenbudget. Twee initiatieven springen eruit: de JEF-kast, een weggeefkast voor gezinnen, en het project ‘Volle Buikjes’, waarbij kinderen vijf keer per jaar een doos vol boodschappen mee naar huis krijgen.
Adjunct-directeur Maxime van Boheemen en brugfunctionaris Marloes Gaillard zetten zich met passie in voor projecten die gezinnen helpen. En als het even kan worden ook de leerlingen hierbij betrokken.
De JEF-kast had brugfunctionaris Marloes gezien op een andere school. Een laagdrempelig initiatief, waarvoor ze zelf elke week online de boodschappen doet bij de plaatselijke supermarkt. De JEF-kast, genoemd naar het Jeugdeducatiefonds, staat op een toegankelijke plek in de schoolhal en is drie ochtenden per week open. Hier kunnen ouders producten uit de kast pakken, maar ook zelf iets terugplaatsen, zoals speelgoed of andere benodigdheden. “Het werkt op basis van vertrouwen,” legt Marloes uit. “Wel hangt er een briefje op de kast met de spelregels. Maar verder controleren we niet tijdens de openingstijden van de kast.”
De kast bevat houdbare en gezonde producten zoals pasta, rijst, ontbijtgranen en broodbeleg, maar soms ook verse groente en fruit als aardappels, wortels of appels. “We krijgen advies van ouders over wat zij graag in de kast zien. Zo vullen we de boodschappenlijst aan met wat echt nodig en gezond is.”
De JEF-kast is niet alleen een praktische hulpbron, maar ook een manier om ouders laagdrempelig met de school in contact te brengen, legt Marloes uit: “Een aantal ouders helpen met het op peil houden van de voorraad. En ouders die dankbaar zijn, komen vaak even een praatje maken. Dat opent deuren om ook andere hulp te bieden.” Het is een schoolbreed concept waarbij iedereen (leerling, ouder, leerkracht, MT, buurtsupermarkt) betrokken is. Naast de boodschappenkast geeft de Prins Willem Alexanderschool ook nog invulling aan het schoolmaaltijdenbudget door middel van ontbijtboxen en dagelijks schoolfruit. De ontbijtboxen staan in elke klas. Mochten kinderen om wat voor reden dan ook met een lege maag naar school komen of trek hebben dan kunnen ze uit de box wat te eten pakken. In de box zitten bijvoorbeeld ontbijtkoeken, mueslirepen, crackers en maiswafels waar ze 100% pindakaas of sandwichspread op kunnen smeren.
Naast de JEF-kast heeft de school het project ‘Volle Buikjes ‘opgezet. Vijf keer per jaar krijgen alle kinderen een doos vol boodschappen mee naar huis. Het initiatief begon klein tijdens de kerstperiode, maar groeide al snel uit tot een structureel project. “We vullen een gymzaal met eten en kinderen krijgen een doos vol gezonde en lekkere producten mee naar huis,” vertelt Maxime. “Het is prachtig om te zien hoe blij gezinnen hiermee zijn. De inhoud van de dozen wordt zorgvuldig samengesteld in samenwerking met ouders en de plaatselijke supermarkt. Lars Jeremic en Ilias Chohabi, de managers van onze vaste supermarkt, zijn heel erg betrokken bij de JEF-kast en het project ‘Volle buikjes’. Zonder hen was dit niet zo’n succes geworden”, aldus Maxime. De Prins Willem Alexanderschool kiest bewust voor voedzame producten die toegankelijk zijn voor alle gezinnen. Daarnaast proberen ze de dozen aan te vullen met iets speciaals, zoals bakmixen voor koekjes tijdens de kerstperiode, zodat het gezin ook nog een activiteit heeft om samen te doen.
Het project gaat verder dan alleen boodschappen uitdelen. Bij sommige edities mogen kinderen zelf hun doos vullen via een parcours in de gymzaal. Komend voorjaar, na de Ramadan, organiseert de school een versmarkt met kraampjes vol gezonde en verse producten. “We koppelen dit aan lessen, zodat het ook educatief bijdraagt,” legt Maxime uit. Aan het eind van de dag hebben de kinderen wat geleerd en gaan ze met een tas verse producten naar huis.
Hoewel de organisatie van deze projecten tijd kost, zorgen slimme samenwerkingen en betrokken ouders ervoor dat het haalbaar blijft, vertelt Marloes. “We hebben moeders die meehelpen en collega’s die bijspringen. Daarnaast speelt de samenwerking met de supermarkt een belangrijke rol. “Zij leveren de producten op het moment dat we ze nodig hebben en ondersteunen zelfs met dozen en opslagruimte”. Het project is ook een inspiratiebron voor andere scholen. Maxime moedigt scholen aan om klein te beginnen en samenwerkingen te zoeken. “Het hoeft niet perfect te zijn, maar met een beetje inzet kun je echt een verschil maken.”
Met de JEF-kast en ‘Volle Buikjes’ toont de Prins Willem Alexanderschool hoe creatief gebruik kan worden gemaakt van het schoolmaaltijdenbudget. De school laat zien dat praktische hulp en educatie hand in hand kunnen gaan. Wil je als school meer weten over deze initiatieven dan nodigen Maxime en Marloes je van harte uit om te bellen. Ze vertellen je er graag meer over.
Benieuwd hoe andere scholen het doen? Kijk hier voor meer inspiratie en of jouw school in aanmerking komt.
Bij De Springplank in Zutphen, een basisschool voor speciaal onderwijs in een prachtig nieuwbouwgebouw, krijgt het extra Decemberbudget een creatieve invulling. Mattias van Os, sportdocent én coördinator schoolmaaltijden, vertelt hoe ze voor het tweede jaar op rij kerstpakketten meegeven aan leerlingen voor de start van de vakantie.
Scholen die maaltijden aanbieden, krijgen in december een extra hoog budget. Dit biedt ruimte voor extra's, zoals een kerstdiner of kerstpakketten. Bij VSO de Monoliet in Leeuwarden koos men voor het laatste. Coördinator Klaas Nieuwhof vertelt enthousiast: “We wilden iets doen dat niet alleen alle leerlingen ten goede komt, maar hen ook actief betrekt.” Het idee ontstond tijdens een brainstormsessie met de werkgroep waar Klaas en zijn collega’s die de schoolmaaltijden organiseren inzitten. “We bespraken hoe we deze decemberactie konden koppelen aan een interne stage,” vertelt Klaas. De Monoliet beschikt over een loods waarin een veilige werkomgeving kan worden gesimuleerd. "Dit biedt onze leerlingen een leerzame plek om praktische vaardigheden te ontwikkelen met als doel om uiteindelijk zelfstandig externe stages te kunnen lopen."
Donderdagochtend 7.30 uur: het vierkoppige team van het Mediacollege zet de ontbijtkraam voor de leerlingen klaar. De kraam is eigenhandig gemaakt door Ed, de conciërge. Elke ochtend staan ze hier samen het ontbijt voor te bereiden; de directeur, de zorgcoördinator, de roosterplanner en de conciërge.
Belle de Jong, leerling van het Pleysiercollege Den Haag, heeft namens 350.000 medeleerlingen een groot ‘bedankbord’ overhandigd aan Tweede Kamerleden. Mede dankzij hun inzet blijft het Programma Schoolmaaltijden namelijk bestaan.
Nu de Miljoenennota op Prinsjesdag is gepresenteerd weten we het zeker: de schoolmaaltijden gaan door! In de begroting is structureel 135 miljoen euro opgenomen voor schoolmaaltijden. “Dit is supergoed nieuws voor die 350.000 kinderen voor wie schoolmaaltijden het verschil maken tussen wel of niet met honger in de klas zitten”, zegt Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds dat het Programma Schoolmaaltijden samen met het Nederlandse Rode Kruis uitvoert. “Schoolmaaltijden dragen bij aan het vergroten van kansengelijkheid, het verminderen van (kinder)armoede en het bevorderen van een gezonde leefstijl onder kinderen. Gelukkig ziet de politiek dit ook in.”
Een mozaïek van kindertekeningen die samen een bord met eten vormen, siert vandaag de achterkant van het Algemeen Dagblad. In de paginagrote advertentie roepen 350.000 kinderen de politiek op om door te gaan met schoolmaaltijden. De tijd dringt om te voorkomen dat kinderen straks met honger in de klas zitten. Hoewel de meeste scholen weer zijn begonnen en het regeerprogramma bijna gepresenteerd wordt, is het nog steeds onduidelijk of het Programma Schoolmaaltijden na december 2024 wordt voortgezet. Leerlingen, ouders en leerkrachten maken zich grote zorgen en deden dan ook massaal mee aan een door het Jeugdeducatiefonds geïnitieerde tekeningenactie.
