Scholen die maaltijden aanbieden, krijgen in december een extra hoog budget. Dit biedt ruimte voor extra's, zoals een kerstdiner of kerstpakketten. Bij VSO de Monoliet in Leeuwarden koos men voor het laatste. Coördinator Klaas Nieuwhof vertelt enthousiast: “We wilden iets doen dat niet alleen alle leerlingen ten goede komt, maar hen ook actief betrekt.” Het idee ontstond tijdens een brainstormsessie met de werkgroep waar Klaas en zijn collega’s die de schoolmaaltijden organiseren inzitten. “We bespraken hoe we deze decemberactie konden koppelen aan een interne stage,” vertelt Klaas. De Monoliet beschikt over een loods waarin een veilige werkomgeving kan worden gesimuleerd. "Dit biedt onze leerlingen een leerzame plek om praktische vaardigheden te ontwikkelen met als doel om uiteindelijk zelfstandig externe stages te kunnen lopen."
Zo kwam al snel het idee om kerstpakketten samen te stellen. Het uitgangspunt was dat elke leerling een pakket zou ontvangen. “De volgende vraag was: hoe stellen we een leuk en gevarieerd pakket samen? Onze plaatselijke supermarkt dacht goed mee over producten die passen bij onze doelgroep,” zegt Klaas. Dankzij de bestaande samenwerking via stages was het contact snel gelegd.
Via een interne poll kregen medewerkers twee pakketten waarop gestemd kon worden. “Het pakket met de meeste stemmen is het geworden,” vertelt Klaas. Het resultaat: een zorgvuldig samengesteld pakket met lang houdbare producten voor het hele gezin, zoals pannenkoekenmix, maaltijdpakketten en iets lekkers zoals kerstchocolade. De supermarkt leverde de goederen op 2 december en sponsorde ook de tassen waarin alles verpakt wordt. “We zijn blij met hun ondersteuning, want dit maakt het proces een stuk eenvoudiger,” voegt Klaas toe.
De uitvoering van het inpakken verloopt gestructureerd. Leerlingen krijgen een week de tijd om de pakketten in te pakken in de loods, de stagecoördinator heeft hier een actieve rol in. “Het is een waardevolle stagekans, waarin leerlingen ervaring opdoen ter voorbereiding op een externe stage,” legt Klaas uit. Dankzij nauwe samenwerking tussen coördinatoren verloopt alles soepel. “We hebben een draaiboek gemaakt en het proces zo ingericht, dat het volgend jaar eenvoudig kan worden herhaald.”
De Monoliet doet al een jaar mee aan het Programma Schoolmaaltijden. Een aantal vaste momenten in de week krijgen leerlingen een gezond ontbijt en/of lunch met variatie en duurzaamheid in het achterhoofd. “Als er restjes overblijven van de yoghurt en het fruit van de ochtend, maken we smoothies voor de lunch,” zegt Klaas. Hoewel de effecten op leerlingen wisselend zijn, merkt de school positieve veranderingen. “Sommige leerlingen reageren direct enthousiast. Andere leerlingen lijken terughoudend, maar pakken later toch een broodje.”
Voor scholen die twijfelen om het extra budget te benutten, heeft Klaas een duidelijke tip: “Zorg dat je een werkgroep vormt met enthousiaste collega’s. Bedenk met deze groep een plan en kijk naar de mogelijkheden en de door andere scholen gemaakte plannen en initiatieven.” Hij raadt ook aan om flexibel te blijven en gebruik te maken van subsidies zolang die beschikbaar zijn. Klaas doet nog een laatste oproep: “We nodigen andere scholen van harte uit om te profiteren van onze opgedane ervaringen. We delen onze tips en ervaringen graag!”
De Prins Willem Alexanderschool in Den Haag heeft een creatieve invulling gegeven aan het schoolmaaltijdenbudget. Twee initiatieven springen eruit: de JEF-kast, een weggeefkast voor gezinnen, en het project ‘Volle Buikjes’, waarbij kinderen vijf keer per jaar een doos vol boodschappen mee naar huis krijgen.
Bij De Springplank in Zutphen, een basisschool voor speciaal onderwijs in een prachtig nieuwbouwgebouw, krijgt het extra Decemberbudget een creatieve invulling. Mattias van Os, sportdocent én coördinator schoolmaaltijden, vertelt hoe ze voor het tweede jaar op rij kerstpakketten meegeven aan leerlingen voor de start van de vakantie.
Donderdagochtend 7.30 uur: het vierkoppige team van het Mediacollege zet de ontbijtkraam voor de leerlingen klaar. De kraam is eigenhandig gemaakt door Ed, de conciërge. Elke ochtend staan ze hier samen het ontbijt voor te bereiden; de directeur, de zorgcoördinator, de roosterplanner en de conciërge.
Belle de Jong, leerling van het Pleysiercollege Den Haag, heeft namens 350.000 medeleerlingen een groot ‘bedankbord’ overhandigd aan Tweede Kamerleden. Mede dankzij hun inzet blijft het Programma Schoolmaaltijden namelijk bestaan.
Nu de Miljoenennota op Prinsjesdag is gepresenteerd weten we het zeker: de schoolmaaltijden gaan door! In de begroting is structureel 135 miljoen euro opgenomen voor schoolmaaltijden. “Dit is supergoed nieuws voor die 350.000 kinderen voor wie schoolmaaltijden het verschil maken tussen wel of niet met honger in de klas zitten”, zegt Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds dat het Programma Schoolmaaltijden samen met het Nederlandse Rode Kruis uitvoert. “Schoolmaaltijden dragen bij aan het vergroten van kansengelijkheid, het verminderen van (kinder)armoede en het bevorderen van een gezonde leefstijl onder kinderen. Gelukkig ziet de politiek dit ook in.”
Een mozaïek van kindertekeningen die samen een bord met eten vormen, siert vandaag de achterkant van het Algemeen Dagblad. In de paginagrote advertentie roepen 350.000 kinderen de politiek op om door te gaan met schoolmaaltijden. De tijd dringt om te voorkomen dat kinderen straks met honger in de klas zitten. Hoewel de meeste scholen weer zijn begonnen en het regeerprogramma bijna gepresenteerd wordt, is het nog steeds onduidelijk of het Programma Schoolmaaltijden na december 2024 wordt voortgezet. Leerlingen, ouders en leerkrachten maken zich grote zorgen en deden dan ook massaal mee aan een door het Jeugdeducatiefonds geïnitieerde tekeningenactie.
